Bezwzględne przyczyny odwoławcze to uchybienia, jakich dopuścił się sąd wydający rozstrzygnięcie w sprawie. Mają one szczególnie doniosły charakter, w związku z czym organ odwoławczy weźmie je pod uwagę nawet, jeżeli osoba uprawniona do złożenia środka odwoławczego nie powoła się na nie w treści tego środka (to odróżnia je od tzw. względnych przyczyn odwoławczych). Wystąpienie bezwzględnych przyczyn odwoławczych będzie zawsze skutkować zmianą lub uchyleniem zaskarżonego orzeczenia, bez względu na wpływ uchybienia na jego treść.
Art. 439 kodeksu postępowania karnego prezentuje zamknięty katalog bezwzględnych przyczyn odwoławczych, należą do nich przypadki, gdzie:
1) w wydaniu orzeczenia brała udział osoba nieuprawniona lub niezdolna do orzekania bądź podlegająca wyłączeniu na podstawie art. 40 (iudex inhabilis);
2) sąd był nienależycie obsadzony lub którykolwiek z jego członków nie był obecny na całej rozprawie, z wyjątkiem wypadków, gdy wynika to z prowadzenia w dalszym ciągu na podstawie art. 402 § 2a lub art. 404 § 2a rozprawy przerwanej lub odroczonej;
3) sąd powszechny orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu szczególnego (np. sądu wojskowego) albo sąd szczególny orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu powszechnego;
4) sąd niższego rzędu (np. sąd rejonowy) orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu wyższego rzędu (np. sądu okręgowego);
5) orzeczono karę, środek karny, środek kompensacyjny lub środek zabezpieczający nieznane ustawie;
6) zapadło z naruszeniem zasady większości głosów lub nie zostało podpisane przez którąkolwiek z osób biorących udział w jego wydaniu;
7) zachodzi sprzeczność w treści orzeczenia, uniemożliwiająca jego wykonanie;
8) zostało wydane pomimo to, że postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostało już prawomocnie zakończone (res iudicata);
9) zachodzi jedna z okoliczności wyłączających postępowanie, określonych w art. 17 § 1 pkt 5 (oskarżony zmarł), 6 (nastąpiło przedawnienie karalności) i 8-11; oskarżony zmarł, nastąpiło przedawnienie karalności, sprawca nie podlega orzecznictwu polskich sądów karnych, brak skargi uprawnionego oskarżyciela, brak wymaganego zezwolenia na ściganie lub wniosku o ściganie pochodzącego od osoby uprawnionej, chyba że ustawa stanowi inaczej, zachodzi inna okoliczność wyłączająca ściąganie,
10) oskarżony w postępowaniu sądowym nie miał obrońcy w wypadkach określonych w art. 79 § 1 i 2 oraz art. 80 lub obrońca nie brał udziału w czynnościach, w których jego udział był obowiązkowy;
11) sprawę rozpoznano podczas nieobecności oskarżonego, którego obecność była obowiązkowa.
