Osoby skazane za przestępstwa są rejestrowane w odpowiednich bazach danych, które umożliwiają kontrolowanie ich działalności, a także zapewnienie bezpieczeństwa publicznego. Takie rejestry pełnią kluczową rolę w systemie prawa karnego i zapewniają dostęp do informacji o skazanych, które mogą być wykorzystywane przez organy ścigania, instytucje publiczne oraz inne uprawnione podmioty.
REJESTR KARNY
Rejestr Karny to centralna baza danych, w której gromadzone są informacje o osobach skazanych prawomocnym wyrokiem za przestępstwa. Rejestr obejmuje dane dotyczące osób, które zostały skazane na kary pozbawienia wolności, grzywny lub inne sankcje karne, w tym środki wychowawcze i resocjalizacyjne.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (Dz. U. z 2000 r. Nr 50, poz. 589, z późn. zm.). Zgodnie z tą ustawą, Rejestr Karny jest prowadzony przez Ministerstwo Sprawiedliwości i gromadzi informacje o skazanych za przestępstwa oraz osób, wobec których orzeczono inne środki wychowawcze lub zabezpieczające.
Osoby skazane mogą występować z wnioskiem o wykreślenie ich danych z rejestru po upływie okresu, w którym skazanie może zostać uznane za nieistniejące (patrz: zatarcie skazania).
REJESTR PRZESTĘPSTW SEKSUALNYCH
Rejestr Przestępstw Seksualnych to szczególny rejestr, który został wprowadzony w Polsce w wyniku nowelizacji przepisów w 2017 roku. Zawiera dane o osobach skazanych za przestępstwa seksualne, takie jak gwałt, molestowanie dzieci, pornografia dziecięca, czy handel ludźmi w kontekście wykorzystywania seksualnego. Głównym celem tego rejestru jest zwiększenie ochrony dzieci i innych innych osób przed przestępcami seksualnymi.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz. 862).
Wprowadziła ona obowiązek prowadzenia Rejestru Przestępstw Seksualnych, który ma na celu rejestrowanie osób skazanych za przestępstwa o charakterze seksualnym, w szczególności tych, które po odbyciu kary będą miały kontakt z dziećmi lub innymi osobami wrażliwymi.
Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2014 r. poz. 282), która również przewiduje określone działania związane z rejestracją sprawców przestępstw, szczególnie w kontekście ochrony ofiar.
Dostęp do rejestru:
Zgodnie z ustawą, dostęp do Rejestru Przestępstw Seksualnych mają określone organy, w tym sądy, prokuratura oraz policja. Rejestr ten może być także wykorzystywany w kontekście procesów zatrudnienia, szczególnie gdy osoba ubiega się o pracę w placówkach związanych z dziećmi (np. szkoły, przedszkola). W publicznym dostępie nie znajduje się pełna treść rejestru, lecz jedynie potwierdzenie, czy osoba figuruje w rejestrze jako skazana za przestępstwo seksualne.
Wykreślenie z rejestru:
Osoby skazane za przestępstwa seksualne mogą ubiegać się o wykreślenie swoich danych z tego rejestru, jednak w tym przypadku procedura jest bardziej restrykcyjna, a możliwość wykreślenia zależy m.in. od odbycia całej kary i spełnienia określonych warunków.
